Projektowanie interakcji człowiek-komputer (HCI) jest dziedziną, która koncentruje się na tworzeniu efektywnych, użytecznych i przyjemnych doświadczeń użytkowników podczas korzystania z technologii. W ramach tego obszaru pojawiły się różne teorie i zasady, które mają na celu poprawić jakość interakcji między człowiekiem a komputerem. Jednym z pionierów w tej dziedzinie jest Ben Schneiderman, który sformułował osiem zasad, znanych jako „Osiem Złotych Zasad” lub „Osiem Zasad Schneidermanna„. Te zasady stanowią fundament projektowania interakcji, pomagając tworzyć intuicyjne, skuteczne i użytkownikowi przyjazne interfejsy. Oto omówienie tych ośmiu zasad.
Zasada Numer 1 – Zachowaj Spójność
(Strive for Consistency)
Spójność w projektowaniu interfejsów odgrywa kluczową rolę. To konsekwencja w stosowaniu elementów, od nazewnictwa po układ graficzny, która zapewnia zrozumiałość i przewidywalność dla użytkownika. W przypadku Google, ich interfejsy w różnych wersjach językowych utrzymują spójność w kolorystyce, proporcjach i układzie, zapewniając jednolitość doświadczenia.
Zasada Numer 2 – Oferuj Korzystanie ze Skrótów
(Enable Frequent Users to Use Shortcuts)
Projektanci interfejsów powinni uwzględniać różne poziomy znajomości systemu i różnice między użytkownikami. Oferowanie skrótów klawiaturowych czy prostych linii poleceń to sposób na zaspokojenie potrzeb użytkowników o różnych doświadczeniach i preferencjach.
Zasada Numer 3 – Oferuj Informacje Zwrotne
(Offer Informative Feedback)
Dobrze zaprojektowany interfejs powinien dostarczać użytkownikowi informacji zwrotnej na każdym etapie, zapewniając poczucie kontroli nad wykonywanymi akcjami. To nie tylko informuje o postępie działań, ale także daje pewność co do rezultatów i ewentualnych błędów.
Zasada Numer 4 – Projektuj Okna Dialogowe
(Design Dialog to Yield Closure)
Ważne jest, aby akcje wykonywane przez użytkownika były klarownie zdefiniowane, a ich zakończenie zostało wyraźnie oznaczone, nawet jeśli efekty nie są natychmiast widoczne. Okna dialogowe stanowią ważne narzędzie komunikacji z użytkownikiem, informując o przebiegu i rezultatach działań.
Zasada Numer 5 – Oferuj Prostą Obsługę Błędów
(Offer Simple Error Handling)
Błędy w interfejsie są nieuniknione, ale sposób ich obsługi ma kluczowe znaczenie. Komunikaty o błędach powinny być zrozumiałe dla użytkowników, nie używać technicznego żargonu i zawierać sugestie odnośnie sposobu naprawy. Projektowanie interfejsów powinno minimalizować frustrację użytkownika w przypadku wystąpienia błędu.
Zasada Numer 6 – Pozwól Na Odwrócenie Działań
(Permit Easy Reversal of Actions)
Możliwość cofnięcia lub zmiany działań jest kluczowa dla komfortu użytkownika. Interfejsy powinny umożliwiać odwrócenie działań, co nie tylko eliminuje lęk przed popełnieniem błędu, ale także zachęca do eksperymentowania i dostosowywania interakcji według potrzeb użytkownika.
Zasada Numer 7 – Wzmacniaj Wewnętrzne Poczucie Kontroli
(Support Internal Locus of Control)
Użytkownicy powinni mieć możliwość inicjowania, przerywania, korygowania i zmiany działań w interfejsie. Przejmowanie kontroli nad interfejsem nie tylko wpływa na komfort psychiczny, ale także zachęca do używania narzędzia z większą pewnością i zgodnie z własnymi preferencjami.
Zasada Numer 8 – Zmniejsz Obciążenie Pamięci Krótkotrwałej
(Reduce Short-term Memory Load)
Interfejsy nie powinny nadmiernie obciążać pamięci krótkotrwałej użytkownika. Projektowanie powinno uwzględniać ograniczenia w przetwarzaniu informacji, zapewniając przejrzystość i ułatwiając interakcję bez konieczności zapamiętywania wielu szczegółów na raz.
Podsumowanie – 8 Złotych Zasad Shneidermana
Wykorzystanie 8 Złotych Zasad Shneidermana przy projektowaniu interfejsów znacząco poprawia ich funkcjonalność, użyteczność i przyjazność dla użytkownika. Niemniej jednak, te zasady nie stanowią uniwersalnego rozwiązania na każdy problem. Są one fundamentalne, lecz ich zastosowanie nie powinno być traktowane dogmatycznie.
Głównym celem 8 Złotych Zasad Shneidermana jest unikanie powszechnych problemów, upraszczanie procesów i czynności, zwiększanie wydajności systemu oraz poprawa satysfakcji z jego użytkowania. Szczególnie ważne jest tworzenie poczucia sprawstwa, kontroli i bezpieczeństwa dla użytkowników. Te zasady umożliwiają również tworzenie interfejsów bardziej intuicyjnych, konkretnych, logicznych, empatycznych, zrozumiałych oraz wydajnych.
